Hầu như mọi xe hơi dân dụng đều được nhà sản xuất trang bị một bộ dụng cụ thay bánh xe dự phòng khi cần thiết và thao tác tự thay bánh xe là một trong những thao tác cơ bản nhất mà mọi lái xe đều phải biết và có thể tự thực hiện được. Tuy nhiên trên thực tế, có đến trên 50% số người sử dụng xe hơi tại Việt Nam chưa bao giờ sử dụng bộ dụng cụ thay lốp trên xe của mình.
Đã có khá nhiều bài đăng trên diễn đàn Otofun “cầu cứu” thành viên trợ giúp khi xe chẳng may gặp sự cố xịt lốp giữa đường. Trong chuyên mục tư vấn của mình, chúng tôi xin được chia sẻ kĩ năng tự thay bánh xe dự phòng một cách đơn giản và nhanh gọn. Mong rằng mọi thành viên sử dụng xe hơi đều có thể tự trang bị cho mình những kiến thức và kĩ năng cần thiết khi đi đường.
Ngay khi phát hiện lốp xe bạn có vấn đề, lập tức bật đèn tín hiệu và đánh xe vào lề đường. Để có thể thay bánh xe an toàn, bạn hãy chọn cho mình chỗ đỗ xe chắc chắn và bằng phẳng, không đỗ tại nơi có nền đất mềm hoặc dốc. Lưu ý bật ngay đèn báo sự cố khẩn cấp (hazard) và tránh xa đường giao thông.
Tắt máy, kéo phanh tay, về số P (xe số tự động), số 1 hoặc số lùi (với xe số sàn). Dùng gạch, đá hoặc vật nặng chèn vào bánh xe không bị xịt. Nếu không có gạch, đá, bạn có thể dùng chính bánh dự phòng để chèn.
Tắt máy và cài số để tránh trôi xe
Chèn bánh xe bằng gạch, đá ven đường
Mở cốp xe để lấy bộ dụng cụ (kích, tay quay, tròng mở ốc) và bánh xe dự phòng. Một số dòng xe SUV, MPV… không để bánh dự phòng trong cốp, hãy mở sách hướng dẫn trên xe để biết chỗ để và cách tháo bánh dự phòng.
Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ
Xếp bánh dự phòng dưới gầm xe, gần vị trí thay bánh
Đặt kích dưới gần xe gần vị trí lốp cần thay, dưới vị trí kim loại của khung xe. Một số xe có bộ phận bằng nhựa bọc dưới gầm xe, nếu kê kích vào đó, phần nhựa có thể bị vỡ khi nâng kích. Vị trí đặt kích chuẩn là nơi đã được đánh dấu bằng một hình khuyết bán nguyệt trên khung gần vị trí lốp xe.
Kiểm tra vị trí đặt kích thật chính xác
Dùng tay quay nâng kích lên nhẹ nhàng cho đến khi kích trở thành một chiếc trụ đứng vững. Kiểm tra độ vững chắc của kích, kích phải luôn đứng vuông góc với mặt đất. Kích cần nâng vừa đủ để đứng vững nhưng không quá nhiều, sao cho bánh xe vẫn nằm trên mặt đất là chuẩn.
Nâng dần kích và kiểm tra độ đứng vững của kích
Dùng tròng nới các ốc giữ bánh xe với trục chuyển động. Vặn tròng vừa đủ sao cho các con ốc đều thoát khỏi lực siết chặt ban đầu. Việc này có thể tốn nhiều sức nếu các con ốc bị siết quá chặt, bạn nên dùng toàn bộ trọng lượng cơ thể đè lên đầu tay tròng hoặc đứng lên, dùng chân để tạo lực đòn bẩy khỏe hơn. Đối với các bạn nữ hoặc người sức khỏe yếu, hãy tự trang bị cho mình một ống thép có đường kính lớn hơn tay tròng. Lắp vào đuôi tròng để tạo ra lực đòn bảy giúp bạn mở ốc dễ dàng hơn. Lưu ý ốc tháo theo chiều ngược chiều kim đồng hồ.
Chân kích phải luôn vuông góc với mặt đường
Tháo đều các ốc
Nâng kích để bánh xe rời khỏi mặt đất. Lưu ý khoảng nâng phải đủ để tháo bánh và lắp được bánh dự phòng. Kiểm tra độ ổn định của xe, nếu phát hiện bất kì vấn đề gì khác lạ như xe rung, kích bị lệch hoặc nghiêng, lập tức hạ thấp kích để xử lí vấn đề rồi mới tiếp tục nâng bánh xe lên.
Dùng lực cơ thể để mở ốc
Hoặc dùng chân nếu ốc quá chặt
Tháo đều các con ốc ra khỏi trục bánh, nhấc bánh xe ra khỏi trục giữ và đặt ngay xuống gầm xe. Việc này nhằm đề phòng trường hợp kích gặp sự cố và sụp xuống. Nếu bánh bị kẹt trên trục, dùng tay lắc nhẹ để bánh xe rời khỏi trục hoặc đá nhẹ vào cạnh lốp. Chú ý: không dùng chân đá mạnh vì có thể gây đổ kích. Tốt nhất là dùng 1 chiếc búa cao su và gõ từ phía trong.
Nâng kích cho bánh xe rời khỏi mặt đất
Tháo ốc khỏi trục
Tháo lốp bị xịt
Lắp bánh dự phòng, dùng tay gá đều các con ốc cho đến khi bánh xe được nằm im trên trục. Kiểm tra độ vuông góc của bánh xe với mặt đường. Dùng tròng vặn chặt vừa phải các con ốc, lưu ý cần vặn đều các ốc, không vặn chặt ngay từng ốc, không vội dùng lực xiết chặt ốc vì có thể gây đổ kích.
Lắp bánh dự phòng
Lắp bánh xe cân đều trên trục giữ
Bỏ bánh xe bị xịt ra khỏi gầm xe, hạ kích cho tới khi bánh xe chạm tới mặt đường. Xiết chặt ốc bằng tay công hoặc chân dẫm lên cán tròng. Tháo kích, cất dụng cụ và bánh xe vừa tháo vào cốp.
Gá ốc bằng tay
Dùng tròng xiết ốc
Hạ kích
Xiết chặt ốc lần cuối
Tháo kích, cất bánh hỏng vào cốp và tiếp tục lên đường
Thực hiện việc thay bánh dự phòng theo cách chúng tôi đã chia sẻ chắc chắn sẽ đơn giản hơn nhiều so với việc gọi thợ sửa hay cứu hộ. Chờ đợi người tốt bụng giúp đỡ cũng mất nhiều thời gian. Hãy tự mình thao tác để có thể tiếp tục lên đường. Nếu quen tay, việc này chắc chắn chỉ làm bạn mất không tới 10 phút trên lộ trình của mình.
Chúc bạn luôn lái xe an toàn trên mọi con đường!