Thăm quan nhà máy sản xuất Bentley Continental GT

Từng căn nhà gạch một tầng với hàng mái nhấp nhô xếp liền kề nhau tại nhà máy Pyms Lane của Bentley, ngoại ô thành phố Crewe, Anh Quốc tạo nên một cảm giác rằng quá khứ vẫn bao trùm nơi đây. Bạn có thể mường tượng ra hình ảnh các hoạt động hậu phương thời chiến diễn ra một cách dồn dập, bởi khu nhà máy này ban đầu được dựng lên từ một trang trại trồng khoai tây nhằm sản xuất động cơ máy bay Rolls-Royce Merlin cho tiền tuyến vào năm 1938. Vào thời điểm khốc liệt nhất của cuộc chiến năm 1943, có tới 10.000 công nhân làm việc tại đây.

Đến năm 1946, những chiếc Rolls-Royce Silver Wraith và Bentley Mark IV đầu tiên bắt đầu được xuất xưởng. Trước đó vào năm 1931, Rolls-Royce đã mua lại Bentley và cả hai công ty đều như "hình với bóng" qua các thương vụ mua đi bán lại lẫn nhau. Cuộc suy thoái của ngành công nghiệp xe hơi nước Anh không chừa một ai và rồi cả hai thương hiệu quyền quý này đều rơi vào tay người Đức vào năm 1998 trước khi bị chia năm xẻ bảy.

Sau những cuộc bàn thảo đầy toan tính, Volkswagen (chủ mới của Bentley) đồng ý chế tạo xe Rolls-Royce Silver Seraph tại nhà máy Pyms Lane cho BMW. Đổi lại, ngoài quyền nắm giữ thương hiệu Rolls-Royce, BMW còn cho phép đối tác được sử dụng động cơ của mình trên xe Bentley Arnage. Đây là những sản phẩm cuối cùng của Bentley còn dính dáng tới Rolls-Royce và ngược lại.

Đến năm 2003, công ty mẹ BMW quyết định cho Rolls-Royce Motor Cars tách riêng và rời tới nhà máy Goodwood cách vị trí cũ 350 km. Giờ đây một mình độc chiếm nhà máy ở Crewe và dưới sự lãnh đạo của VW, Bentley Motors Limited liên tiếp cho ra đời những sản phẩm mới, bao gồm cả cú hit Continental GT. Đến đây, có lẽ bạn đọc đã bắt đầu cảm thấy đôi chút bối rối, song nếu tìm hiểu về lịch sử đầy biến động của ngành công nghiệp ô tô Anh Quốc nói chung, bạn sẽ thấy rằng những gì xảy ra giữa hai hãng xe siêu sang này vẫn "thường thôi"!

Giữa những quyết định của hai tập đoàn và cuộc chia ly không thương tiếc giữa Rolls-Royce và Bentley, nhà máy Pyms Lane và đội ngũ công nhân vẫn trụ vững cho tới ngày nay. Giờ chỉ còn 4.000 người làm việc tại đây nhưng mọi thứ vẫn diễn ra một cách nhộn nhịp và hối hả như ngày nào. Có lẽ, khối lượng công việc của những con người này sẽ còn tăng lên hơn nữa khi Bentley cho ra lò chiếc SUV đầu tiên của mình vào năm sau, bên cạnh những dòng sản phẩm mới khác. Liệu sự bành trướng này sẽ thay đổi bộ mặt của nhà máy ra sao, đó vẫn còn là câu hỏi chưa ai có thể giải đáp được.

Quay trở về thực tại, nếu không nhờ những chiếc Flying Spur, Mulsanne và Continental GT đời mới đỗ đầy trước cửa nhà máy, bạn sẽ không còn nhớ mình đang ở năm 2014 khi bước chân tới Pyms Lane. Bên trong khuôn viên của nhà máy, sự pha trộn giữa cổ điển và hiện đại tiếp tục hiện diện. Sàn nhà sạch bong và sáng sủa chứa đầy các máy móc thuộc loại đỉnh cao nhất. Khu vực xử lý gỗ – một niềm tự hào của những người yêu Bentley - tỏa ngát hương gỗ tươi lẫn gỗ xẻ vừa qua công đoạn sấy.

Tuy vậy, đống gỗ này không hoàn toàn được chế tác bởi bàn tay con người. Thay vào đó, Bentley dùng tia laser để cắt những miếng gỗ ốp có giá thành rất đắt đỏ cho Continental GT. Tại xưởng da, máy cắt Gerber cũng sẽ thay công nhân cắt những miếng da trơn mượt.

Những vật liệu này sau đó được lắp vào ghế, vô lăng và các chi tiết nội thất khác - những thứ mà bất cứ ai cũng muốn được ngắm nhìn và chạm tay vào khi bước chân lên một chiếc Bentley. Công đoạn này lại cần tới bàn tay điêu luyện của các công nhân lành nghề.

Sau đó, những chiếc vô lăng được khâu rất tỉ mỉ này sẽ được lắp vào thân xe Continental GT, vốn đã được chế tạo sẵn rồi mới chuyển tới Crewe. Một điểm đặc biệt là ngoại trừ chiếc Mulsanne siêu đắt được chế tạo tại chỗ, các công đoạn sản xuất thân xe đều được Bentley giao cho một bên thứ ba. Những gì mà công nhân Pyms Lane cần phải làm chỉ là hàn những tấm thân dập vào khung xe trước khi đem đi sơn.

Nhà máy của Bentley nổi tiếng với việc chỉ có sử dụng rất ít robot trên dây chuyền (ngoại trừ công đoạn sơn và hoàn thiện bề mặt gỗ). Dù vậy, bạn sẽ thấy nơi này giống như một xưởng lắp ráp cuối độc lạ hơn là một nhà máy cổ kính. Không kể đến chiếc Mulsanne vốn dùng đa số nhân công hơn là máy móc, quá trình lắp ráp một chiếc Bentley hiện đại là một sự kết hợp giữa cái mới và cái cũ, giữa yếu tố con người Anh Quốc đầy tự hào xen lẫn hài hòa với chuỗi cung ứng khổng lồ cho thị trường toàn cầu.

Đến đây, có thể bạn sẽ chế nhạo rằng Pyms Lane chỉ là một bức ảnh dựng lên để lừa những khách hàng tiềm năng của Bentley, rằng sự can thiệp của bàn tay nghệ nhân cũng chỉ mỏng manh như miếng gỗ siêu đẹp lắp trên táp-lô của chiêc Continental.

Lời giễu cợt đó không hoàn toàn là chính xác, ít nhất là như thế. Mặc dù chỉ có sản lượng rất nhỏ (thị trường siêu sang đang bùng nổ song Bentley tự đặt giới hạn doanh số 15.000 chiếc cho chính mình), máy móc vẫn có thể thay thế một vài vị trí của công nhân hoặc làm cho công việc của họ trở nên hiệu quả hơn. Tuy vậy, bàn tay thủ công mới chính là thứ khiến các chủ xe Bentley phải trả nhiều tiền đến vậy. Nhà máy Crewe sẽ chẳng là gì nếu như con người không còn giữ vai trò chủ đạo.

Bentley thường xuyên tổ chức những bữa tiệc để vinh danh những công nhân đã gắn bó lâu năm với hãng. Một công nhân có thể dành một nửa đời mình góp sức vào việc chế tạo những chiếc Bentley. Đây cũng là bằng chứng cho thấy người Đức dù ngồi trên cao quản lý nhưng vẫn phát hiện ra những gì cần giữ lại của của người Anh.

Việc đào tạo nhân công cho Bentley bắt đầu với giai đoạn học việc từ khi họ còn 16 tuổi và chỉ được chạm tay vào những chiếc xe thực thụ một vài năm sau đó. Đây dường như là một sự đầu tư tài năng hết sức tốn kém và mạo hiểm. May mắn cho Bentley, tỷ lệ thất bại là rất ít. "Một khi họ trải qua giai đoạn học việc, một khi họ là người của Bentley, chúng tôi sẽ giữ họ suốt đời", Michael Straughan, thành viên ban giám đốc kỹ thuật của Bentley cho biết. Nếu bạn không giỏi với nghề da, bạn vẫn có thể ghi dấu ấn lên một chiếc Bentley thông qua công việc lắp ráp và thử nghiệm động cơ ngay tại nhà máy. Dù không hoạt động theo tôn chỉ "Một người, một động cơ" như AMG, khu vực chế tác động cơ của Bentley vẫn chỉ sở hữu một góc khá nhỏ trong Pyms Lane. Mỗi dây chuyền đứng cạnh nhau sản xuất một loại động cơ khác nhau, một bên là động cơ V8 cho Mulsanne, còn bên kia là động cơ tăng áp kép W12 6,0 lít. Bảng điện tử được treo trên trần, theo dõi số lượng động cơ được sản xuất để đảm bảo bắt kịp nhu cầu về sản lượng.

Cỗ máy W12 của Bentley thực sự là một con quái vật. Nhìn kỹ hơn, bạn sẽ thấy rất nhiều logo VW trên khối động cơ nhỏ bé này. Thực tế, động cơ W12 còn ngắn hơn 25% so với tùy chọn động cơ V8 cũng có mặt trên chiếc Continental GT. "Động cơ V8 này được chế tạo tại cơ sở đúc tốt nhất trên thế giới", đại diện hãng xe sang nước Anh cho biết. Điều đó cũng có nghĩa rằng động cơ V8 của Continental GT được sản xuất bởi một bên thứ ba, giống như thân xe.

Tuy nhiên, động cơ W12 kia lại là sản phẩm độc nhất vô nhị của mình Bentley. Giờ đây hãng là nhà cung cấp duy nhất của loại động cơ này cho toàn bộ Volkswagen Group. Trong tương lai gần, sẽ có khoảng 9.000 cỗ máy W12 được lắp ráp bằng tay tại Crewe. Không thể phủ nhận đây là một động cơ ấn tượng và liên tục được cải tiến kể từ khi Continental GT ra đời cách đây hơn một thập kỷ, song đây không phải là một sự lựa chọn lý tưởng nhất dành cho các tay mê mã lực. To lớn và êm mượt ngay cả khi vận hành ở tốc độ cao nhưng có lẽ W12 sẽ không thể thỏa mãn những đối tượng trên như loại V8, vốn sở hữu công suất ngày càng cao hơn.

Vậy đâu sẽ là bước đi tiếp theo của Bentley? Thêm nhiều robot hơn? Nghe lệnh những hãng xe Đức và mặc kệ giới hạn 15.000 chiếc? Có lẽ nhà máy Crewe chỉ nên đi dần từng bước nhỏ để tiến lên phía trước. Đó sẽ là kế hoạch thích hợp cho một công ty không để thành công hiện tại xóa nhòa đi lịch sử dù sóng gió nhưng vẫn không thiếu nét hào hùng.

Công thức hiện tại của công ty tỏ ra khá hiệu quả: một phần của Volkswagen, nhưng vẫn đầy đủ dòng máu Bentley. Bàn tay con người luôn sẵn sàng đứng cạnh dây chuyền sản xuất để vặn từng con ốc hay khâu từng mũi kim. Sẽ là sáng suốt hơn nếu Bentley đừng thay đổi điều này, cũng như đừng thay đổi những căn nhà gạch một tầng của Pyms Lane.

Chỉ có vậy, thần thái của một chiếc Bentley mới tiếp tục hiện diện trên những sản phẩm mới. Cũng bằng cách đó, phong cách tinh tế của người Anh mới được cảm nhận đầy đủ nhất bởi giới nhà giàu đang lên. Đại gia Việt không nằm ngoài những đối tượng đó khi những chiếc Continental GT xuất xưởng từ Pyms Lane sẽ đặt chân thẳng tới Việt Nam thông qua đại lý chính hãng mới khai trương của Bentley tại Hà Nội. Có thể nói đây chính là cơ hội trải nghiệm tốt nhất sản phẩm và dịch vụ của hãng xe siêu sang này từ trước đến nay tại Việt Nam. Và cũng không lạ khi đối thủ chính được Bentley xác định tại thị trường trong nước, không ai khác chính là người anh em một thời Rolls-Royce.