Thành viên Minh Huấn hỏi: Bác Tài già cho em hỏi có mấy loại hệ thống treo và nguyên lý hoạt động của từng loại ra sao? Em đang muốn tìm hiểu để đưa ra cho mình lựa chọn thích hợp nhất.
Tài già OF xin trả lời bạn như sau:
Có 2 loại hệ thống treo phổ thông, đó là treo phụ thuộc và treo độc lập.
1/ Treo phụ thuộc:
Cả hai bánh xe được đỡ bằng một hộp cầu xe hoặc dầm cầu xe. Vì thế cả hai bánh cùng chuyển động với nhau. Loại hệ thống treo này có những ưu/nhược điểm sau:
- Ưu điểm: Cấu tạo đơn giản, ít chi tiết, vì thế dễ bảo dưỡng. Có độ cứng vững để chịu được tải nặng. Khi xe vào đường vòng, thân xe ít bị nghiêng. Định vị của các bánh xe ít thay đổi do chuyển động lên xuống của chúng, nhờ thế lốp xe ít bị mòn.
- Nhược điểm: Do phần khối lượng không được treo lớn nên độ êm của xe kém. Vì chuyển động của bánh xe phải và trái có ảnh hưởng lẫn nhau nên dễ xuất hiện dao động và rung động.
2/ Treo độc lập:
Mỗi bánh xe được lắp trên một tay đỡ riêng, gắn vào thân xe. Vì vậy bánh xe bên trái và bên phải chuyển động độc lập với nhau. Loại hệ thống treo độc lập này có những ưu/nhược điểm sau :
- Ưu điểm: Khối lượng không được treo nhỏ nên xe chạy êm hơn. Các lò xo không liên quan đến việc định vị bánh xe, vì thế có thể sử dụng các lòxo mềm. Vì không có trục nối giữa các bánh xe bên phải và bên trái nên sàn xe và động cơ có thể hạ thấp xuống. Điều này có nghĩa là trọng tâm của xe sẽ thấp hơn.
- Nhược điểm: Cấu tạo khá phức tạp. Khoảng cách và định vị của bánh xe bị thay đổi cùng với chuyển động lên xuống của bánh xe. Nhiều kiểu xe có trang bị thanh ổn định để giảm hiện tượng xoay đứng khi xe quay vòng và tăng độ êm của xe.
(1) Treo phụ thuộc (2) Treo độc lập
Ở một số dòng xe bình dân, để giảm giá thành, người ta sử dụng treo độc lập ở phía trước, treo phụ thuộc phía sau. Đặc biệt đối với dòng xe SUV, để tăng cường khả năng offroad, nhiều xe dùng treo phụ truộc cho cả trước và sau.
Tổng quan về hệ thống treo
Thành viên titmit_hn hỏi: Em có chiếc xe Land Cruiser, khi đi với tốc độ cao thì hay bị lạng, hoặc khi phanh thì hay bị đánh lái sang phụ, bác Tài già có kinh nghiệm chỉ giúp em cách khắc phục với ạ. Cảm ơn bác nhiều
Tài già OF trả lời: Trường hợp chạy tốc độ cao bị lạng tay lái (nhao lái) có nhiều nguyên nhân bác ạ. Đầu tiên bác đi căn chỉnh lại góc đặt bánh xe, cân bằng động lại lốp, kiểm tra lại càng chữ A. Còn phanh của bác bị ăn lệch nên khi phanh xảy ra hiện tượng trên, bác nên đem ngay ra gara có uy tín để bảo dưỡng và cân chỉnh lại hệ thống phanh vì nó liên quan trực tiếp đến vấn đề an toàn khi vận hành.
Thành viên PAZ-672 hỏi: Em nghe có người nói rằng điều hoà ôtô nếu không chạy bằng ga 134a mà thay bằng ga 12 thì sẽ bền lốc hơn rất nhiều và nếu thay ga thì phải thay cả dầu bôi trơn. xin hỏi bác Tài già điều này có đúng không vì em thấy ở các ga ra xe đời mới hỏng máy lạnh hoặc chết lốc phải thay mới không ít kể cả xe đắt tiền.
Tài già OF trả lời: Trong hệ thống lạnh của ô tô thường sử dụng 2 loại môi chất lạnh (gas lạnh) là R12 và R134A.
Ưu điểm của gas R12 là có thể hòa tan với dầu bôi trơn chuyên dùng cho máy lạnh, không phản ứng làm hỏng các chi tiết kim loại, các ống mềm hoặc gioăng đệm, và có khả năng lưu thông xuyên suốt qua hệ thống lạnh mà không bị giảm hiệu suất lạnh. Các đặc tính này có thể làm cho lốc lạnh hoạt động trơn tru hơn. Khi thay thế gas R12 thì phải đồng thời thay cả dầu bôi trơn chuyên dùng cho máy lạnh.
Tuy nhiên, gas lạnh R12 đã không còn được sử dụng do môi chất lạnh này là hợp chất của clo, flo và các-bon. Khi hoạt động chất này thải ra khí clo, nguyên tử clo tham gia phản ứng làm nguy hại dẫn đến thủng tầng ôzôn bảo vệ trái đất.
Do vậy, hiện nay trên các loại ô tô hiện đại đều sử dụng gas lạnh 134A (R134A). loại gas này có ưu điểm là không tham gia phá hỏng tầng ôzôn vì trong phân tử không chứa clo. Nhược điểm của gas R134A là không hòa tan được với dầu bôi trơn khoáng chất. Tuy nhiên, gas R134A được sử dụng với dầu bôi trơn chuyên dùng PAG (polyalkalin- eglycon) hoặc POE (polyolester), sẽ tăng hiệu quả hoạt động và giúp lốc điều hòa bền hơn khi hoạt động.
Từ các yếu tố trên, nhà sản xuất khuyến cáo:
- Không sử dụng gas lạnh R12 trên hệ thống lạnh xe ô tô hiện đại nhằm bảo vệ môi trường.
- Không được nạp/sử dụng lẫn gas R12 vào hệ thống lạnh đang dùng gas R134A và ngược lại. nếu không tuân thủ điều này sẽ gây ra sai hỏng cho hệ thống điện lạnh trên xe.
- Không sử dụng dầu bôi trơn máy nén của hệ thống sử dụng gas R12 cho máy nén của hệ thống sử dụng gas R134a. Nên sử dụng đúng loại, đúng tiêu chuẩn nhà sản xuất đã đưa ra.
- Sử dụng chất khử ẩm đúng loại dành riêng cho từng loại gas.
- Khi nạp/điều chỉnh gas lạnh cần chú ý các điều kiện, các quy định an toàn. - Kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống điện lạnh thường xuyên theo định kỳ.
Thành viên lehoa hỏi: Em muốn hỏi khi xe bắt buộc phải đi qua vũng nước sâu em vẫn băn khoăn liệu xe đang chạy máy nóng phi vào nước lạnh thì có bị nứt không? nước ngập đến nắp ca-po thì sao?
Tài già OF trả lời: Nếu xe của bác bắt buộc phải đi qua đường ngập nước thì rất có hại với các ổ bi, ổ bạc dưới gầm xe, ảnh hưởng đến máy đề, máy phát điện, các cánh quạt, các linh kiện điện, các cảm biến, hộp điều khiển rất dễ hỏng, làm giảm hiệu lực của côn - ly hợp, có thể gây ra gỉ / bó / chảy dầu phanh, gỉ /chảy dầu thước lái, đèn bị lọt nước… Thậm chí nước có thể bị hút vào đường hút gió (khí nạp) của máy và làm máy hỏng, nhẹ thì cong biên, nặng thì hỏng trục cơ, vỡ block máy. Vậy nên, tốt nhất không để chiếc xe của bác phải hoạt động trên đường ngập nước. Chúc bác lái xe an toàn.
Hãy gửi cho chúng tôi mọi thắc mắc của bạn về các vấn đề liên quan tới xe hơi qua hộp comment cuối bài viết hoặc tại địa chỉ news@otv.vn.
(Chân thành cảm ơn Tài già Hai Au; Rau bac đã hỗ trợ OFNews thực hiện chuyên mục này)