Vào thời điểm đó, cùng với sự bùng nổ kinh tế và sự gia tăng nhanh chóng của các phương tiện cá nhân thì tình trạng giao thông Nhật Bản cũng trở nên rất lộn xộn. Hiện tượng tắc đường, phóng nhanh vượt ẩu, lái xe lấn làn, không tuân thủ tín hiệu giao thông... diễn ra rất phổ biến. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến cho số người chết vì TNGT tại Nhật Bản đã từng lên đến mức cao kỷ lục - với khoảng 17.000 người/năm.
Giao thông Nhật Bản cũng từng có thời gian rơi vào khủng hoảng |
Người Nhật đã mau chóng nhận ra rằng, dù hạ tầng giao thông có hiện đại tới đâu mà ý thức tham gia giao thông của người dân không thay đổi thì số vụ TNGT sẽ không thể giảm xuống, thậm chí có thể còn tăng cao hơn do người dân không theo kịp với sự hiện đại của hệ thống hạ tầng giao thông.
Một trong những chiến lược quan trọng của Chính phủ Nhật Bản trong giáo dục ý thức giao thông chính là dạy ngay từ trong trường học, bắt đầu từ những lứa tuổi nhỏ nhất. Các tiết học về kĩ năng và ý thức tham gia giao thông được đưa vào chương trình học tập chính thức ở tất cả các cấp học. Việc xây dựng cho trẻ em ý thức tốt khi tham gia giao thông ngay từ nhỏ đã giúp thay đổi hoàn toàn tình trạng giao thông tại Nhật Bản trong những năm sau này.
Gần 60 năm đã qua, nước Nhật đã trở thành một trong những quốc gia có hệ thống giao thông an toàn nhất thế giới. Đó là thành quả của những nỗ lực lâu dài và bền bỉ của Nhật Bản.
Giao thông Nhật Bản ngày hôm nay |
Chương trình dạy kĩ năng tham gia giao thông cho trẻ em Nhật của Toyota |
Các em được tiếp cận với những tình huống giống với thực tế ngay từ khi còn rất nhỏ |
Tại Việt Nam, đất nước đang trong thời kì phát triển mạnh mẽ về kinh tế, không khó để nhận ra sự tương đồng trong lịch sử về tình trạng giao thông đối với Nhật Bản. Chạy xe lấn làn, chạy quá tốc độ, phóng nhanh vượt ẩu, đi trái đường, không đội mũ bảo hiểm... Những hình ảnh không mấy xa lạ đối với chúng ta khi hàng ngày xuống đường tham gia giao thông.
Hơn 10 ngàn người chết mỗi năm là hậu quả của sự mất an toàn và thiếu ý thức. Sự hỗn độn trong giao thông Việt Nam đã "nổi tiếng" tới mức được một số tạp chí du lịch nước ngoài đưa vào danh sách những trò chơi mạo hiểm khi đi du lịch trên thế giới.
Giao thông Việt Nam - nỗi kinh hoàng đối với du khách quốc tế |
Đối phó với thực trạng này, Chính phủ Việt Nam cũng đã có rất nhiều nỗ lực không mệt mỏi để giảm số vụ TNGT và số người chết vì TNGT hàng năm. Theo UB ATGT Quốc gia, sau nhiều cố gắng tích cực, năm 2016, số người chết vì TNGT đã giảm xuống còn 8.685 người, giảm 5% so với năm 2015.
Hình ảnh thường thấy của giao thông Việt Nam |
Cùng với những nỗ lực của Chính phủ và UB ATGT Quốc gia, các Doanh nghiệp lớn tại Việt Nam cũng đã đóng góp rất nhiều công sức của mình trong việc nâng cao ý thức người dân khi tham gia giao thông.
Trong số các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam, có thể kể đến Toyota, doanh nghiệp nhiều năm xây dựng và phát triển tại Việt Nam, đã có những thành công nhất định trong việc truyền tải những kinh nghiệm xây dựng ý thức giao thông từ đất nước mình thông qua một số hoạt động quen thuộc: Chương trình “Toyota cùng em học ATGT” (TSEP) được thực hiện thường niên từ năm 2005 nhằm giáo dục và nâng cao nhận thức về ATGT cho học sinh tiểu học trên cả nước; Chương trình Đào tạo lái xe an toàn Toyota từ năm 2014, đào tạo và phát triển một đội ngũ giảng viên đào tạo lái xe an toàn nòng cốt, có khả năng phổ biến kiến thức, kỹ năng và ý thức lái xe an toàn đối với người điều khiển xe ô tô tại Việt Nam. Phối hợp với Ủy Ban An toàn giao thông Quốc gia từ năm 2015 thực hiện Chương trình đảm bảo trật tự An toàn giao thông.
Bên cạnh đó, tháng 1/2017 vừa qua, Toyota Việt Nam cũng chung tay với TMF (Toyota Mobility Foundation) trong dự án cải thiện hành lang giao thông đô thị Đà Nẵng, phối hợp với Ủy ban nhân dân quận Hải Châu, TP Đà Nẵng tổ chức Lễ ký thỏa thuận tài trợ xe buýt Toyota Coaster nhằm góp phần phát triển dịch vụ xe buýt tuyến ngắn của Đà Nẵng, giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông và phát triển hệ thống giao thông của thành phố,…
Chương trình Toyota cùng em học ATGT |
Từ năm 2014, TMV bắt đầu triển khai Chiến dịch An toàn đường bộ Toyota tại 10 quốc gia trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương bao gồm Brunei, Campuchia, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Myanmar, Pakistan, Philipines, Thái Lan và Việt Nam.
Năm 2017, Toyota Việt Nam tiếp tục triển khai chiến dịch này với thông điệp “HÃY LUÔN THẮT DÂY ĐAI AN TOÀN” kéo dài trong thời gian từ tháng 3 đến tháng 8/2017, hướng tới việc tiếp tục nâng cao ý thức sử dụng dây đai an toàn của không chỉ người điều khiển phương tiện, mà còn của người ngồi trên xe: Hãy thắt dây an toàn dù xe có trang bị túi khí; Hãy thắt dây an toàn dù áo có thể bị nhăn; Hãy thắt dây an toàn dù cảm thấy gò bó; Hãy thắt dây an toàn dù bạn là tay lái lụa.
Luôn thắt dây an toàn và lái xe có ý thức, vì sau tay lái của bạn là cả gia đình |
"Xã hội thay đổi khi ý thức thay đổi" - đó chính là quan điểm của Toyota cũng như của Chính phủ Việt Nam khi không ngừng nâng cao nhận thức của mọi người đối với giao thông. Đó là con đường đi đúng đắn và hiệu quả nhất trong quá trình xây dựng một xã hội giao thông an toàn và văn minh tại nước nhà.
Phạm Minh